Mất phanh thực sự là “cơn ác mộng” của nhiều tài xế khi đổ đèo hay di chuyển trên địa hình dốc. Trong trường hợp này, tài xế cần bình tĩnh, tìm cách cho xe dừng lại và hạn chế tối đa thiệt hại.
Ngay cả với những người giàu kinh nghiệm lái xe ô tô thì tình huống ô tô đang vận hành chẳng may mất phanh và tăng dần tốc độ thực sự như một “cơn ác mộng”. Nếu rơi vào tình huống này, người lái cần bình tĩnh tìm cách xử lý cho xe dừng lại để hạn chế tối đa thiệt hại nhất là bảo toàn được tính mạng.
Nguyên nhân khiến xe ô tô mất phanh
Theo những người có kinh nghiệm sử dụng xe ô tô, để hạn chế tối đa trường hợp rủi ro này xảy ra, trước hết bạn cần nắm rõ những nguyên nhân thường dẫn đến việc xe mất phanh.
Mất phanh khi đang di chuyển với tốc độ cao là “cơn ác mộng” của nhiều lái xe
Để góp phần hạn chế tối đa trường hợp rủi ro này, trước hết những ai sử dụng ô tô cần nắm rõ những nguyên nhân thường dẫn đến việc xe mất thắng. Khi xác định được nguyên nhân xe mất phanh, tài xế sẽ biết cách xử lý trong những tình huống “ngàn cân treo sợi tóc”.
Một trong những nguyên nhân đầu tiên dẫn đến việc mất phanh chính là việc lái xe liên tục rà phanh trên những cung đường đèo dốc. Khi lái xe liên tục rà phanh, ma sát giữa má phanh và đĩa phanh khiến nhiệt lượng sinh ra cực lớn làm cho má phanh bị cháy hoặc sôi dầu phanh gây mất áp lực. Lúc này, lái xe đạp phanh cũng không có tác dụng gì. Bạn phải đợi cho phanh nguội dần dồi mới sử dụng trở lại. Có nhiều trường hợp, tình trạng quá nhiệt ở phanh trở nên trầm trọng sẽ dẫn đến việc lộn Cupen xy-lanh phanh khiến cho sau mỗi cú đạp phanh, dầu sẽ bị rò rỉ ra ngoài.
Ngoài ra, xe mất phanh có thể còn do hiện tượng mất áp suất dầu từ các vết nứt vỡ đường ống dẫn dầu phanh. Mặc dù đây là trường hợp khá hy hữu vì đường ống dẫn dầu thường có cấu tạo cực kỳ chắc chắn để chịu được áp suất dầu. Ngoài ra, do mỗi bánh xe có đường ống dẫn dầu riêng nên nếu vỡ một hoặc hai ống thì các ống còn lại vẫn hoạt động bình thường. Do đó, trong quá trình sử dụng, bạn nên thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng bộ phận này.
Cách xử lý khi xe ô tô mất phanh
Nên sử dụng động cơ để hãm tốc và hạn chế đạp phanh khi xuống dốc
Để hạn chế hiện tượng mất phanh, khi di chuyển trên địa hình đèo dốc, bạn nên sử dụng động cơ để hãm tốc và hạn chế đạp phanh khi xuống dốc. Nếu là xe số sàn, bạn có thể để số 3 hoặc 2 khi xuống dốc. Nếu là xe số tự động, bạn nên sử dụng chế độ số bán tự động (số +/-) hoặc chế độ O/D, D1, D2. Với các xe cao cấp hơn thì đều có chế độ hỗ trợ đổ đèo. Do đó, nếu xe bạn có trang bị tính năng này thì hãy tìm hiểu thật kỹ về nó và sử dụng nó khi đi đường đèo, dốc.
Trong các tài liệu hoặc nhiều người cũng được chỉ dẫn về việc phanh bằng xe bằng số. Tuy vậy, trên đường đèo với gia tốc lớn thì để làm được điều này, các lái xe cần chú ý những điều sau:
Không được tắt động cơ khi xe mất phanh
Khi xe mất phanh thì cần thật bình tĩnh, lập tức quan sát 4 phía, ước đoán độ rộng của đường và lượng xe đang lưu thông phía trước. Tiếp đến, bạn hãy cố gắng tìm đường cứu sinh được thiết kế giành cho xe mất phanh. Nếu bạn đã đưa được xe vào đường cứu sinh thì mọi việc gần như đã được giải quyết hoàn toàn. Tuy vậy, trong trường hợp bạn không tìm được đường cứu sinh thì bạn cần hành động theo trình tự sau: liên tục giậm mạnh chân để ép không khí ra khỏi hệ thống dầu. Khi thấy phanh dậm sát sàn, hệ thống ABS sẽ kích hoạt. Trong nhiều trường hợp, hệ thống phanh sẽ hoạt động trở lại và hỗ trợ bạn. Nếu làm như vậy mà vẫn không có tác dụng gì thì bạn hãy sử dụng phương án khác ứng với từng loại xe như sau:
Với xe số sàn
Do bạn không thể về lại số nhỏ khi đang di chuyển với vận tốc quá cao nên hãy kéo phanh tay với một lực vừa phải tránh khóa bánh sau và thực hiện thao tác đạp côn ra số N. Lúc này, vận tốc xe sẽ bất ngờ vọt lên nên bạn phải thao tác thật nhanh. Bạn hãy đạp mạnh ga để động cơ đồng tốc với tốc độ, dậm côn nhanh và dồn số 2. Bạn tiếp tục thao tác như vậy để dồn về số 1. Lúc này, do tốc độ ở số 1 khá chậm nên bạn có thể cho xe vào sát lề và kéo mạnh phanh tay để xe dừng lại.
Với xe số tự động
Một số xe có mặc định khi tốc độ quá cao thì hộp số sẽ tự nhảy số. Do đó, bạn sẽ gặp khó khăn nếu muốn trả về số nhỏ. Trong trường hợp này, bạn hãy kéo phanh tay, kết hợp đánh tay lái qua lại (zigzac) để kích hoạt hệ thống cân bằng điện tử EBD và giảm tốc độ xe. Lúc này bạn có thể mới về được số, tiếp tục thao tác như vậy để trả về số nhỏ hơn. Bạn cần lưu ý rằng đừng cố trả về số R hoặc P vì hộp số được thiết kế để bạn không về được những số này khi xe di chuyển tốc độ cao. Bạn tuyệt đối không được tắt động cơ vì như vậy các hệ thống như trợ lực lái, trợ lực phanh, ABS, EBD … sẽ bị vô hiệu hóa, tài xế sẽ không còn làm chủ được xe.
Nếu áp dụng tất cả các phương pháp trên mà bạn vẫn không thể giảm tốc cho xe thì hãy điều khiển xe đi sát vách núi, ta luy, con lươn trên đường để dừng xe để dừng xe lại.