Một lái xe an toàn cần nắm rõ 5 kỹ thuật lái xe phòng vệ – “cách lái xe ô tô an toàn, tiết kiệm thời gian và tiền bạc bất chấp điều kiện xung quanh hay hành động của người khác.”
Dù các tình huống khác nhau sẽ đòi hỏi cách xử lý khác nhau nhưng có 5 kỹ thuật lái xe phòng vệ cơ bản mà các tài xế lúc nào cũng nên tuân thủ để đảm bảo an toàn cũng như giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn. Chìa khóa ở đây là tính kỷ luật. Bất cứ khi nào vi phạm 5 quy tắc cơ bản này, bạn sẽ đặt bản thân, những người xung quanh và cả chiếc xe ô tô vào nguy hiểm.
1. Nhìn xa
Thật không may, những tài xế chưa có kinh nghiệm lái xe ô tô có thói quen chỉ nhìn ngay phía trước xe mà không phóng tầm mắt ra xa hơn. Có thể người điều khiển ô tô cho rằng mình không phải kiểu đó, nhưng điều này thường xảy ra trong vô thức. Vậy câu hỏi đặt ra là nên nhìn xa bao nhiêu? Xa nhất có thể! Thậm chí là hàng cây số! Hầu hết các tai nạn đều có thể tránh được nếu mọi người nắm rõ tình huống và lên kế hoạch trước bằng cách nhìn ra xa nhất có thể.
2. Nhìn toàn cảnh
Trong khóa học lái xe ô tô, hầu hết các tài xế đều nghe đi nghe lại lời nhắc nhở “nên nhìn toàn cảnh”. Tuy nhiên, nếu yêu cầu định nghĩa “nhìn toàn cảnh” là gì thì sẽ có rất nhiều câu trả lời khác nhau. Thực tế cho đến nay, chưa có ai đưa ra định nghĩa chính xác và đa số mọi người không hiểu khái niệm này. Và dù cho có thể dễ dàng định nghĩa đi nữa, áp dụng vào thực tế vẫn là một việc khó khăn. Rất khó để bỏ được thói quen xấu và hầu như tài xế nào cũng mắc phải.
Điều quan trọng nhất là đừng bao giờ cố định ánh nhìn về một phía. Thay vào đó, người cầm vô-lăng cần quan sát bên trái, bên phải, phía trước và cả phía sau qua gương chiếu hậu để có thể nhận biết, lường trước các mối nguy hiểm từ mọi phía để lên kế hoạch giải quyết xử lý.
3. Có kế hoạch thoát hiểm
Có thể tích lũy dần kỹ năng này theo thời gian. Để trở thành một lái xe an toàn thì phải luôn có kế hoạch thoát hiểm. Dù là tay lái lụa đến đâu, chúng ta cũng không thể dự đoán được hành vi của các tài xế xung quanh. Ngoài ra, các yếu tố ngoài tầm kiểm soát có thể nhanh chóng biến tình huống thông thường thành trường hợp khẩn cấp. Chẳng hạn, một con chó bất chợt xồ ra khiến các xe phải phanh gấp. Hoặc có xe bị xịt lốp và mất kiểm soát. Bạn sẽ đi đâu? Bạn sẽ làm gì? Và quan trọng hơn, bạn cần có kế hoạch phù hợp cho những tình huống khẩn cấp như vậy.
4. Duy trì khoảng cách thích hợp
Đây là một trong những kỹ thuật lái xe phòng vệ phổ biến nhất. Duy trì khoảng cách an toàn cũng quan trọng không kém việc giữ tốc độ an toàn. Xét cho cùng, tài xế có thể chạy đến 200km/h, miễn khoảng cách giữa các xe phải hợp lý. Tuy nhiên, bản chất của con người là đi theo nhóm và có thể dễ dàng thấy điều đó bất cứ khi nào tham gia giao thông. Mọi người có xu hướng túm tụm lại khi dừng đèn đỏ, và nếu bạn cách xe phía trước quá xa, chắc chắn sẽ có người khác chen lên. Vì thế, áp dụng thuần thục kỹ thuật này có thể giúp chuyến đi cũng như tính mạng của mình an toàn hơn.
5. Giảm yếu tố gây mất tập trung
Đã có một thời, ô tô đơn giản chỉ là một phương tiện di chuyển. Ngày nay, ô tô được trang bị cả máy tính, hệ thống GPS, radio vệ tinh, loa và thậm chí cả TV màn hình phẳng. Nhiều người vừa điều khiển xe vừa ăn, nhắn tin hoặc thậm chí bị phân tâm bởi hành khách khác hay thú cưng trong xe. Những nhân tố gây mất tập trung khi lái xe ô tô xuất hiện ở mọi nơi trong khi các tài xế không thể kiểm soát được tất cả.
Trong hầu hết các vụ tai nạn liên quan đến nhân tố nằm ngoài tầm kiểm soát, theo các chuyên gia kinh nghiệm về xe hơi, nguyên nhân không phải ở các nhân tố gây mất tập trung mà là phản ứng của tài xế. Giải pháp tối ưu chỉ có thể là tập trung vào lái. Đừng chú ý đến bất cứ điều gì khác cho đến khi an toàn dừng xe bên lề đường.
Bản chất của lái xe phòng vệ
Học các kỹ thuật lái xe phòng vệ không hẳn là cải thiện kỹ năng lái xe mà thiên về cách tránh các xe khác. Ai cũng có lúc mắc phải những lỗi ngớ ngẩn khi tham gia giao thông và không ai dám chắc mình là một tài xế “hoàn hảo” cả. Đó là lý do tại sao chúng ta luôn phải phòng trước và lên kế hoạch cho bất cứ điều gì có thể xảy ra. Bằng cách áp dụng các kỹ thuật lái xe phòng vệ ở trên, chúng ta có thể an toàn tránh khỏi hầu hết các tình huống bất ngờ. Lái xe phòng vệ tập trung vào dự đoán sai lầm của những người khác! Có thể bạn sẽ sai trong 99% các trường hợp, nhưng khi 1% còn lại xảy ra, bạn sẽ thấy thật may mắn vì đã áp dụng những kỹ thuật này.
Hãy biến lái xe phòng vệ thành thói quen
Cần một thời gian để quen với các kỹ thuật lái xe phòng vệ bởi khó mà bỏ được thói quen cũ. Ví dụ, nhiều tài mới không thể nhìn ra xa. Với một chiếc xe tải cần đến khoảng cách gấp 3 lần chiều dài sân bóng để dừng lại hoàn toàn, tài xế cần phải nhìn ra xa và dự đoán trước các tình huống khẩn cấp. Trong những ngày đầu có thể sẽ cần nhắc nhở, nhưng sau một thời gian, kỹ thuật lái này sẽ trở thành bản năng. Khi đó, lái xe chỉ việc thực hiện mà không cần suy nghĩ gì nhiều.
