Mặc dù vậy, không phải bất cứ ai cũng biết cách áp dụng thành công bài thuốc từ cây tầm bóp. Vì vậy, nhất định bạn đừng bỏ qua thông tin hữu ích bài viết dưới đây bật mí.

Cây tầm bóp được biết đến là một trong những loại rau dại mọc hoang bổ dưỡng, mang đến nhiều món ăn ngon. Không chỉ thế, các nghiên cứu còn chỉ ra rằng, dược liệu rất tốt cho sức khỏe khi góp mặt hình thành các bài thuốc chữa bệnh hữu hiệu.

Mẹo trị bệnh từ cây tầm bóp

Mỗi khi giao mùa hay thay đổi thời tiết, chị H.N Mai, 30 tuổi ở Điện Biên luôn trong trạng thái lo lắng bởi gia đình lần lượt gặp phải tình trạng ho. Dù sử dụng nhiều loại thuốc tây song khả năng tiêu đờm, trị họ kéo dài không cho kết quả khả quan.

Theo kinh nghiệm của mẹ chồng, chị Mai đã lựa chọn giải pháp trị ho bằng cây tầm bóp, áp dụng thành công cho cả gia đình.

“Mình thường dùng 15-30g cây tầm bóp khô (hoặc 50-100g cây tươi) để sắc nước uống trong ngày nếu trong nhà có người bị ho. Sau 3-5 ngày dùng liên tục, các triệu chứng được loại bỏ hoàn toàn” – chị Mai chia sẻ.

Thận trọng khi dùng cây tầm bóp chữa bệnh

Hiện nay, khi nhiều người biết đến công dụng chữa bệnh của cây tầm bóp, đã kéo theo nhu cầu sử dụng ngày một cao. Mặc dù vậy, không phải bất cứ ai cũng biết hết cây tầm bóp có mấy loại, do đó rất dễ nhầm lẫn với cây lu lu. Nếu không có sự phân biệt chính xác, bạn có thể gặp phải nhiều mối nguy hiểm tiềm ẩn.

Đặc điểm của cây lu lu là loại thân thảo, cao chừng 0,5-0,8m, thân nhiều cạnh, lá mọc đơn, phiến lá hình trứng dài hoặc bầu dục. Hình thái đặc trưng khá giống với các loài thuộc chi tầm bóp (Physalis).

Hoa lu lu thường mọc thành chùm với hoa dạng tán, chúng không mọc ra từ nách như tầm bóp, mà mọc ở phía trên nách lá. Quả hình cầu, mọc chùm, khi chín màu đen. Toàn bộ cây lu lu có chứa chất độc Solanin.

Trường hợp ăn phải lượng lớn lá tươi hay quả còn xanh, chỉ sau 6-12 giờ đồng hồ, người dùng sẽ gặp các hiện tượng như nôn mửa, sốt vã mồ hôi, đau bụng, tiêu chảy, buồn ngủ, rối loạn hô hấp.

Qua những phân tích kể trên, cây lu lu cần được luộc thay nước một vài lần rồi dùng như thực phẩm chế biến món ăn để đảm bảo an toàn. Trong y học, nước sắc từ loại này có thể dùng để làm nước rửa vết thương, vết bỏng hay mẩn ngứa. Tuyệt đối không được nhầm lẫn là cây tầm bóp ứng dụng để chữa bệnh.

Cây tầm bóp là cây gì?

Cây tầm bóp có tên khoa học Physalis angulata L, thuộc họ cà – Solanaceae, còn được gọi với tên cây đèn lồng, thù lù canh.

Đặc điểm của cây tầm bóp

Tầm bóp là cây thân thảo, cao khoảng 50-90cm, có phân nhiều cành nhánh. Lá mọc so le, hình bầu dục, chia hoặc không chia thùy. Hoa mọc đơn độc, có cuống mảnh, đài hoa hình chuông, màu xanh, được bao phủ bởi lớp lông tơ mịn bên ngoài. Tràng hoa màu trắng nhạt hoặc vàng tươi, đôi khi điểm những chấm màu tím ở gốc.

Quả tầm bóp tròn, mọng, nhẵn, khi chưa chín màu xanh, lúc chín chuyển màu đỏ hoặc cam. Ngoài quả có lớp đài bao trùm giống như túi bảo vệ, khi bóp vỡ cho tiếng kêu lốp bốp. Bên trong mỗi quả chứa nhiều hạt li ti, hình thận.

Cây ra hoa kết quả quanh năm, hầu hết bộ phận trên cây đều được tận dụng làm thuốc.

Phân bố, thu hái, chế biến tầm bóp

Cây tầm bóp có nguồn gốc từ châu Mỹ nhiệt đới. Tại Việt Nam, cây mọc hoang dại ở khắp các bờ ruộng, bãi cỏ, đất hoang ven đường, ven rừng. Người ta thường thu hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô để cất đi dùng dần.

Rau tầm bóp được chế biến thành nhiều món ăn ngon, luộc, nấu, xào thịt, nhúng lẩu đều hấp dẫn, hương vị lạ, tuy hơi đắng nhưng lại rất thanh mát.

Hơn hết, trong thành phần chứa nhiều dưỡng chất quan trọng, nên thường được ứng dụng hiệu quả vào nhiều bài thuốc trị bệnh hữu hiệu bằng những cách thực hiện khác nhau.

Thành phần hóa học cây tầm bóp

Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, trong cây tầm bóp có chứa hoạt chất gồm anthocyanin, các whitasteroid (physalin A-D, F, L-O, physagulin A-G) tính năng ứng chế thành công tế bào ung thư, cùng alcaloid.

Ngoài ra, giá trị dinh dưỡng lớn có ở quả tầm bóp. Nhờ hàm lượng chất xơ, chất đạm, chất béo, canxi, sắt, vitamin A, C…, nhiều người dùng ứng dụng, nhất là người thường lênh đênh trên sông nước đã phát hiện điều thú vị cho câu trả lời cây tầm bóp chữa bệnh gì.

Họ hay ăn tầm bóp để tránh bệnh Scorbut, nguyên nhân do thiếu hụt lượng viatmin C làm máu nướu răng, khóa lành vết thương, làm các vết thâm tím rộng trên da….

Công dụng dược lý của cây tầm bóp

Tầm bóp trong Đông y có vị đắng, tính mát, không độc, quả vị chua, tính bình. Tác dụng của cây tầm bóp được dùng làm thuốc lợi tiểu, chủ trị các chứng bệnh cảm sốt, viêm họng, khan tiếng, ho có đờm, ho khan, ban đỏ, thủy đậu, tiểu đường, sưng yết hầu, nóng trong, bệnh chân tay miệng.

Truyền thống sử dụng thảo dược ở miền Bắc Ấn Độ ghi nhận với quả chín hoặc nước luộc cây thù lù canh dùng lượng vừa phải góp phần giảm bớt bệnh liên quan đến gan.

Tác dụng của cây tầm bóp

Với đặc tính dược liệu thanh mát, giàu dưỡng chất mà cây tầm bóp được sử dụng như một loại thực phẩm trong các bữa ăn hàng ngày. Bởi hình thù, màu sắc quả tầm bóp bắt mắt nên người ta còn dùng làm cây cảnh trồng trong nhà nhằm hình thành môi trường sống tươi mới.

Điều tuyệt vời hơn cả, công dụng của cây tầm bóp còn thể hiện thông qua vai trò thanh nhiệt; tiêu đờm, chữa ho; trị nóng trong, mụn nhọt; điều trị dạ dày; lợi tiểu, hỗ trợ bệnh nhân đái tháo đường; tốt cho người cảm sốt…

Một vài nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, cây lồng đèn có công dụng kháng khuẩn, hạ huyết áp, giảm lượng đường trong máu, chống co thắt, chống đông máu…

Cây tầm bóp chữa bệnh gì

Chúng ta thường bắt gặp hình ảnh cây tầm bóp ở mọi miền quê và lấy về làm rau ăn. Thế nhưng, ít ai biết rằng loại cây mọc hoang lại chữa được bách bệnh. Những gợi ý chi tiết dưới đây sẽ phần nào giúp bạn khám phá thành công các bài thuốc hữu ích.

1. Trị đinh độc, nhọt vú

Khi trên cơ thể mọc đinh đọc, nhọt vú, bạn lấy 40-80g cây tầm bóp tươi, rửa sạch, ngâm bằng nước muối loãng, giã nát, vắt lấy nước cốt để uống. Phần bã giữ lại để nấu thành nước rửa vết thương hàng ngày.

2. Chữa ho khan, viêm họng, phát ban đỏ, thủy đậu, đi tiểu ít

Dùng 15-30g tầm bóp khô (50-100g cây tươi), đem sắc lấy nước uống trong ngày. Thực hiện cho đến khi khỏi bệnh.

3. Trị đờm nhiệt sinh ho, thủy thũng

Trường hợp bị đờm nhiệt sinh ra ho hay thủy thũng, bạn chỉ cần dùng quả tầm bóp chín để ăn. Đồng thời, với hàm lượng lớn tiền vitamin A, vitamin C trong quả còn hỗ trợ phòng ngừa bệnh đường tiết niệu, viêm thận, bệnh Gout và chữa bệnh Scorbut.

4. Trị đái tháo đường

Bệnh nhân đái tháo đường chuẩn bị khoảng 20-30g rễ cây tầm bóp, rửa sạch, để ráo nước; 1 quả tim lợn, lượng bột chu sa vừa đủ. Nấu chung nguyên liệu với nhau trong 20 phút, rồi gạn lấy nước uống.

Mỗi liệu trình đòi hỏi sự liên tục kéo dài trong 5-7 ngày sẽ thấy tình trạng được cải thiện.

5. Bài thuốc trị ung thư (vòm họng, phổi, gan, đại tràng, tử cung)

Bài thuốc 1: Lấy 30g cây thù lù canh khô và 40g cây bách giải. Cho vào sắc cùng 1,5 lít nước, để lửa nhỏ, đến khi cạn còn 700ml thì ngưng, chia uống 2-3 lần trong ngày.

Bài thuốc 2: Chuẩn bị cây thù lù canh có cành đang mang hoa, quả, lá khô 30g (nếu dùng tươi lấy 100g), bạch truật 20g; mạch môn, cát cánh, huyền sâm, hoàng cầm mỗi thứ 10g, cam thảo 4g.

Toàn bộ dược liệu rửa sạch rồi chặt nhỏ, cho vào nồi, đổ vào bát nước, sắc còn 2 bát, chia uống 2 lần/ngày. Thực hiện bài thuốc liên tục 15-20 ngày, sau đó nghỉ 10 ngày trước khi dùng tiếp đợt thứ 2, 3.

6. Chữa cảm mạo

Chỉ với 20-40g cây lồng đèn khô, bạn đem sắc cùng 2 lít nước cho đến khi sôi. Để nước thuốc nguội, chia uống 2-3 lần trong ngày.

7. Trị rôm sảy ở trẻ nhỏ

Những gia đình có trẻ nhỏ bị rôm sảy, dùng cây tầm bóp tươi nấu nước tắm hàng ngày sẽ nhanh chóng bay hết, trẻ không còn ngứa ngáy.

8. Chữa rối loạn dạ dày

Theo các số liệu thống kê, lượng người mắc bệnh lý liên quan đến dạ dày ngày càng gia tăng rõ rệt ở mọi đối tượng. Nguyên nhân xuất phát từ chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học, đặc trưng công việc, khí hậu, môi trường…

Để hạn chế tình trạng rối loạn dạ dày, bạn hãy sử dụng cây tầm bóp như một loại rau ăn hàng ngày thông qua nhiều cách chế biến như lẩu, luộc, xào, nấu canh…

9. Cải thiện hệ thống miễn dịch, phòng ngừa bệnh tật

Cây tầm bóp dùng lá đọt non tươi để nấu ăn thay rau trong các bữa ăn chính. Tuần ăn 2-3 lần sẽ nâng cao thể trạng, góp phần ngăn ngừa bệnh tiểu đường, ung thư và nhiều bệnh lý khác.

Những ai nên dùng cây tầm bóp?

Cây tầm bóp làm rau hay thuốc chữa bệnh đều phù hợp cho nhiều người dùng khác nhau. Từ trẻ nhỏ đến người già, người bình thường sử dụng giúp nâng cao thể trạng, bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây bệnh.

Trong khi đó, hiệu quả được ghi nhận ở những người bị ho khan, ho có đờm, cảm mạo, bị mụn nhọt, bệnh lý ngoài da, tiểu ít, đái tháo đường, rối loạn dạ dày, ung thư…

Đối tượng không nên dùng cây tầm bóp

Là cây dược liệu tự nhiên lành tính, nhưng cây tầm bóp có ăn được không đòi hỏi được dùng đúng liều lượng, đúng đối tượng mới phát huy công hiệu trọn vẹn.

Nếu trong quá trình điều trị, bạn nhận thấy cơ thể gặp các biểu hiện dị ứng như nổi mẩn ngứa, khó thở, tức ngực, buồn nôn… hãy ngưng ngay. Trẻ nhỏ, phụ mang thai, người đang chữa bệnh bằng thuốc tây hoặc thảo dược khác cần cẩn trọng, nên có sự đồng ý của bác sĩ trước khi áp dụng.

Qua chia sẻ ở bài viết trên đây, hy vọng bạn đã nắm bắt đặc điểm cây tầm bóp, tránh trường hợp nhầm lẫn với cây lu lu nguy hiểm. Đồng thời, biết được công dụng cây tầm bóp, và áp dụng thành công các bài thuốc trị bệnh hiệu quả.