Nghệ đen (còn được gọi là nghệ xanh, nghệ tím) thường được trồng ở miền Bắc, tên gọi khoa học là Curcuma zedoaria. Là loại cây thuộc họ gừng (còn được gọi là nga truật, tam nại hay ngải tím). Hình dáng của nó rất giống nghệ vàng nhưng bên trong thì có màu tím đậm.
Nghệ đen là loại cây có nhiều công dụng với các tính năng đã được nghiên cứu và áp dụng nhiều năm qua. Đây là loại cây dễ trồng và dễ sử dụng, chắc chắn là bài thuốc quý cho nhiều gia đình, đặc biệt là các chị em phụ nữ.
Nghệ đen là cây gì?
Trong nghệ đen có chứa rất nhiều tinh dầu. Theo Đông y thì nghệ đen có tính cay, vị đắng, mùi hăng, tác dụng hành khí, có tính ấm, thông huyết, tiêu thực mạnh, ngoài ra còn có khả năng kích thích tiêu hóa, tiêu viêm, tiêu xơ… Vì vậy mà loài nghệ có rất nhiều công dụng đặc biệt mà ít người dùng biết tới.
Đặc điểm cây nghệ đen
Cây nghệ có thể cao đến 1,5m. Phần thân rễ hình nón có các khía chạy dọc. Chúng thường mang nhiều củ có thịt màu vàng tái. Ngoài những củ chính to, dài. Nó còn có những củ phụ có cuống hình trứng hay hình quả lê màu trắng. Lá của nghệ đen dài 30–60 cm, rộng 7–8 cm và có đốm đỏ ở gân chính. Cụm hoa ở đất, thường mọc trước khi có lá. Hoa của cây nghệ có màu vàng, môi lõm ở đầu, bầu có lông mịn.
Sử dụng cây nghệ đen
Hiện nay có rất nhiều nơi trồng cây nghệ đen với nhiều mục đích khác nhau. Cây nghệ đen có thể để tươi dùng làm gia vị như gừng hoặc để nấu ăn. Ngoài ra nó còn được sây hoặc phơi khô nghiên thành tinh bột để bán hoặc xuất khẩu.
Công dụng của nghệ đen
Nghệ đen trong Đông ý nó là vị thuốc có tên “nga truật”. Nó có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe con người. Theo các nghiên cứu cho thấy nghệ đen tăng cường sự bài tiết mật, kích thích tiêu hóa, tăng cường tiêu hóa, kháng khuẩn. Nó được dùng để làm ra rượu bổ trường sinh gồm các vị: nghệ đen, lô hội, long đảm thảo, đại hoàng, phan hồng hoa và tá dược. Ngoài ra nó còn có rất nhiều công dụng trong làm đẹp với chị em phụ nữ.
1. Chữa chứng hành kinh không thông, huyết ứ, đau bụng khi đến chu kì kinh nguyệt (dân gian hay gọi đau bụng hành kinh)
Cây nghệ đen có tác dụng giảm đau đối với đau bụng hành kinh. Bạn chỉ cần lấy cây ích mẫu 15 gam, nghệ đen 15 gam. Sắc uống hằng ngày, mỗi ngày 1 thang, 3 tuần sẽ thấy giảm hiện tượng đau bụng.
2. Chữa chứng nôn, chớ ở trẻ đang bú
Muối ăn 3-4 hạt, nghệ đen 4 gam, hòa với sữa và đun sôi 5 phút, cho thêm ngưu hoàng (cỡ bằng hạt gạo) vào khuấy đều cho tan, chia ra uống làm nhiều lần trong ngày.
3. Trị bệnh cam tích, trẻ em biếng ăn, suy dinh dưỡng, đại tiện phân thối
Hạt muồng trâu 4 gam sắc với nghệ đen 6 gam, uống ngày 1 thang.
4. Chữa trứng chậm tiêu, đầy hơi, mệt mỏi, lạnh bụng, nấm mạn tính đường ruột
Cốc nha 20 gam, hạt cau 40 gam, khiên ngưu (sao vàng) 40 gam, đăng tâm (bấc lùng) 16 gam, nghệ đen 160 gam, thanh mộc hương 20 gam, thanh bì 20 gam, tam lăng 160 gam, củ gấu 160 gam, đinh hương 16 gam. Cho hỗn hợp tán thành bột, nặn thành viên, ngày uống từ 8-12 gam với nước gừng.
5. Chữa chứng hoa mắt, chóng mặt, giúp ăn ngon miệng hơn
Lô hội 25gam, đại hoàng 10gam, hồng hoa 15gam, nga truật 30gam, long đởm thảo 10gam, hà thủ ô 20gam, ngưu tất 20gam, đương quy 20gam, hoàng kỳ 30gam, đào nhân 20gam, sài hồ 20gam. Đem toàn bộ sao vàng, thái nhỏ và ngâm rượu trong vòng 2 tuần, mỗi bữa uống khoảng 20ml.
6. Trị bệnh co thắt đại tràng, táo bón, đi ngoài ra máu, khí trệ
Tam lăng 500 gam, nghệ đen 1 kilogam, dại hoàng 40 gam, mật ong, vừng đen 200 gam, trộn với nhau ngày uống 2 lần, mỗi lần 20 gam.
7. Nghệ đen còn có tác dụng điều trị viêm dạ dày mãn tính, khó tiêu, đầy hơi
Ô tặc cốt 300 gam, nghệ đen 1 kg, 200 gam sài hồ, đem rang vàng, nghiền thành bột rồi trộn với mật ong, ngày cũng uống 2 lần, mỗi lần 20 gam, uống trước khi ăn 30 phút.
8. Trị chứng đau bụng từng cơn do nhiễm khí lạnh
100 gam nghệ đen, 50gam mộc hương, tán thành bột, mỗi lần uống 2gam với nước giấm pha loãng
9. Trị chứng vàng da do bệnh viêm gan
Nghệ vàng, nghệ đen, quả tắc non, cỏ cú, cho lượng bằng nhau phơi khô, tán lấy bột rồi trộn với mật ong, ngày uống từ 1-2gam.
10. Nhanh lành vết bỏng trên da
Bột nghệ đen trộn với gel lô hội đắp lên vết bỏng sẽ giúp nhanh lành vết thương hơn.
11. Nghệ đen với các công dụng làm đẹp
Tránh rạn da sau sinh
Sau khi sinh da thương hay bị rạn và trở nên khó chữa. Vậy bạn nên có biện pháp phòng chống nó trước. Hai tháng trước khi sinh bạn nên dùng hỗn hợp rượu, gừng với nghệ. Bạn dùng nó đắp lên da mặt và tắm để làm mịn da, tránh được sự rạn da sau sinh.
Làm trắng da, trị thâm nám
Uống nghệ với mật ong vào mỗi buổi sáng, dùng mặt nạ tinh bột nghệ đen kết hợp với sữa chua đắp tuần 2-3 lần, sau một thời gian, da bạn sẽ giảm thiêu tình trạng thâm nám và làn da sáng lên trông thấy
Giảm nếp nhăn
Trộn sữa chua, cà chua, cám gạo và tinh bột của nghệ đen đắp mặt, để khô tự nhiên rồi rửa lại với nước.
Giảm thâm mụn, trị mụn trứng cá
Trộn hỗn hợp sữa tươi không đường, chanh và tinh bột nghệ đen, đắp lên da tuần 2 lần để trị mụn va giảm thâm sau mụn hiệu quả.
Giảm vết nứt ở gót chân
Sử dụng hỗn hợp bột nghệ đen và dầu dừa (dầu thầu dầu) đắp lên gót chân 15phút mỗi tối trước khi đi ngủ giúp giảm nứt gót và mang lại cảm giác dễ chịu cho đôi bàn chân nhất là mùa đông hanh khô
Hạn chế mọc lông mặt
Dùng bột đậu xanh và bột nghệ thoa lên da, giúp ức chế sự phát triển của lông, dùng hỗn hợp này sẽ cho hiệu quả trong thời gian từ 4-6 tuần
Trị sẹo rỗ
Dùng miếng nghệ đen tươi, thái lát đắp lên vết sẹo, vừa giúp nhanh mờ thâm và nhanh lành sẹo, hơn nữa nghệ có tính sát trùng giúp vết thương hở cũng nhanh phục hồi trạng thái ban đầu.
Với những công dụng ít người biết đến của nghệ đen, bạn và gia đình hoàn toàn có thể sử dụng nghệ đen như một bài thuốc quý chữa bệnh thường gặp trong đời sống hằng ngày để cải thiện sức khỏe cũng như làm đẹp cơ thể.