Rau răm là loại rau gia vị ăn kèm với các món ăn , mùi thơm đặc trưng của rau sẽ làm giảm đi độ tanh của một số loại hải sản, cá kèo, trứng vịt lộn,… Nhưng cũng vì thế mà rất ít người biết nó còn là vị thuốc dân gain chữa được rất nhiều bệnh. Ngay sau đây, caythuocdangian.com sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về loại rau này.
Rau dăm là gì
Có tên gọi khác là thủy liễu, tên khoa học là Polygomum odoratum Lour., thuộc họ Rau răm (Polygomumaceae).
Là loại cây thảo mộc lâu năm, có thân mọc bò ở gốc và rễ mọc ra từ các đốt, có từng phần thân mọc đứng lên cao chừng 35-40cm. Toàn thân cây, rễ và lá đều có mùi thơm đặc biệt dễ chịu. Lá mọc so le, có hình trứng mác, nhọn ở chóp lá, cuống lá ngắn. Bẹ chìa ngắn ôm lấy thân, trên bề mặt có nhiều gân chạy song song, dài khỏi bẹ chìa thành những sợi dài.
Hoa mọc thành bông dài, hẹp và mảnh, đơn độc hoặc xếp thành đôi hoặc thành chùm có ít nhánh. Quả nhỏ, 2 đầu nhọn, 3 cạnh, nhẵn và bóng.
Phân bố và thu hái rau dăm
Rau răm được trồng phổ biến ở khắp cả nước để dùng lagm gia vị. Thường được hái tươi khi dùng.
Thành phần hóa học của rau dăm
Lá răm có tinh dầu vàng nhạt, mùi thơm mát dễ chịu. Trong tinh dầu có chứa các andehid chuỗi dài như deanal (28%), dodecanal (44%), decanol (11%) và sesquiterpene chiếm khoảng 15%.
Trong đông y, rau răm có vị cay nồng, tính ấm, mùi thơm hắc, có tác dụng kích thích tiêu hóa, tiêu thực, sát trùng.
Tác dụng của rau dăm
Rau răm ngoài dùng để ăn còn được dùng làm dược liệu chữa bệnh. Người ta thường dùng loại rau răm thân đỏ hơi ngả tím để làm thuốc. Theo Đông y rau răm có vị cay nồng, mùi thơm và tính ấm. Chính bởi vậy mà rau răm thường được dùng để làm ấm bụng, tiêu thực, tán hàn. Nếu bạn ăn thường xuyên rau rau còn có tác dụng sáng mắt, ích trí, mạnh gân cốt.
Loại rau này còn chữa đau bụng, đầy hơi, lạnh bụng, nôn mửa, say nắng, khát nước. Nước ép rau răm tươi có khả năng giải độc nọc rắn. Nếu bạn bị hắc lào, ghẻ lở, sâu quảng và tê bại cũng có thể dùng rau răm để trị.
Nhờ có vị cay, tính ấm, tiêu thực, kích thích tiêu hóa. Chính bởi vậy mà rau răm thường được dùng ăn cùng trứng vịt lộn, thịt bò, thịt gà, cháo trai, hến để giúp ngon miệng, làm ấm tì vị.
Một số bài thuốc về rau răm
1. Chữa rắn cắn
Lấy rau răm rửa sạch, giã nát vắt lấy nước uống, bã đắp vào vết cắn. Trước khi áp dụng nên cố định phần trên vết cắn và làm càng sớm thì mới có kết quả tốt.
2. Chữa cảm cúm, sổ mũi
Lấy 1 nắm rau răm, rửa sạch giã cùng 3 lát gừng tươi, thêm nước, lọc lấy nước uống. Hoặc dùng 20g rau răm, 20g kinh giới, 20g tía tô, 16g xương bồ, 10g kiện, 10g xuyên khung, 10g bạch chỉ, cho tất cả sắc lấy nước uống 2 lần trong ngày.
3. Chữa đầy bụng, trướng bụng
Dùng 1 nắm rau răm rửa sạch, giã nát vắt lấy nước uống, còn dùng bã xoa vào vùng quanh rốn.
4. Chữa đau bụng tiêu chảy do nhiễm lạnh
Lấy 16g rau răm khô, 16g kinh giới, 12g bạch truật, 12g lương khương, 10g quế, 4g gừng nướng. Tất cả cho đun cùng 2 bát nước cho đến khi còn 1 bát, chia uống 2 lần trong ngày.
5. Trị nước ăn chân
Rau răm rửa sạch, giã nát lấy bã đắp chỗ bị đau hoặc giã vắt lấy nước cốt chấm vào, ngày làm 2 lần, hạn chế vết thương tiếp xúc với nước.
6. Chữa hắc lào, ghẻ lở
Lấy toàn cây rau răm ngâm với rượu trắng. Lấy rượu đó bôi hoặc giã nát bã đắp vào rồi băng lại.
7. Chữa vết thương bị bầm tím sưng đau
Lấy 1 nắm rau răm rửa sạch, giã nát trộn cùng long não hoặc đầu long não, xoa vào vết thương và băng cố định.
8. Trị mụn nhọn giai đoạn sưng nóng
Lấy 1 nắm rau răm rửa sạch giã nát cùng một chút muối rồi đắp bã vào nhọt, dùng băng cố định, ngày thay 1 lần, có tác dụng chống viêm, tiêu độc.
9. Hiện tượng bỗng dung đau tim không chịu nổi
Lấy 50g rễ cây rau răm sắc lấy nước rồi thêm 1 chén rượu vào uống cùng, mỗi lần 1 chén.
10. Bị say nắng trong tình trạng nửa tỉnh nửa mê
Lấy 30g rau răm, 20g sâm bố chính tẩm nước gừng, 16g rễ đinh lăng, 10g mạch môn. Tất cả đem sao vàn, cho vào sắc cùng 600ml cho đến khi còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày.
11. Se khít lỗ chân lông
Lấy 1 nắm rau răm giã nhuyễn hoặc xay nhuyễn cùng một chút muối, lọc lấy nước cốt. Mặt sau khi rửa sạch với nước ấm, dùng tay thoa đều nước lên trên mặt và để tự khô. Sau 2 tiếng, rửa sạch mặt với nước lạnh.
Lưu ý khi dùng rau dăm
Rau răm còn được dùng để ăn kèm với các món ăn khác như trứng vịt lộn, kho cá kèo, ăn kèm với hải sản, canh ngao chua,….
Rau răm không độc nhưng nếu ăn quá nhiều và thường xuyên cũng sẽ có những tác hại đối với sức khỏe:
- Làm giảm tinh khế, gây thương tổn đến tùy, giảm chức năng sinh lý, nam giới kém cường dương, giảm ham muốn, phụ nữ dễ bị mất chu kỳ kinh nguyệt.
- Đối với những ngày đen đỏ, phụ nữ nên hạn chế ăn rau răm vì có thể bị rong huyết.
- Rau răm có khả năng gây sảy thai, nên phụ nữ đang mang thai không nên ăn rau răm.
- Vì có tính nóng nên những người máu nóng, gầy ốm cũng nên hạn chế ăn rau này.
Những bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo, người bệnh nên hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng.